Առաջադրանքներ դասարանում

Հաշվիր արտահայտության արժեքը:

1) 32406-2235:5=32406- 447=319598

     42588:7-205·6+960:3=6084-1230+320=4534

2) Հաշվիր արտահայտության արժքը, եթե a= 648:

     a·4-a:3=648*4-648։3= 2592-216=2376

     7·a-a:9=648*7-648։9= 4536-72=4464

3) Արտահայտիր նշված միավորներով:

    5ր 40վ=340վ0

    5օր 18ժ=138 ժ

    7տարի 11ամիս= 95ամիս

     10դար 54տարի=1054տարի

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

1) Գրքի և գրիչի գների տարբերությունը 680 դրամ է: Որքա՞ն արժե գիրքը, եթե գրիչն արժե 120 դրամ:

120+680= 800դր

2) Սոնայի ու Անիի տարիքների գումարը նույնն է, ինչ Հայկի ու Կարենի տարիքներ գումարը: Սոնան 9տարեկան է, իսկ Հայկը 12:Ո՞վ է տարիքով ավելի մեծ` Անի՞ն, թե՞ կարենը, և քանի՞ տարով:

մեծ Անին 3 տարով մեծ է Կարենից։

3) Կազմել երեք այնպիսի գործողություններ պարունակող երկու այնպիսի արտահայտություն, որոնց արժեքները հավասար լինեն 250-ի:

1․ 254+250-254*1=250

2․ 1000։5+2*25=250

Միավորը ցույց է տալիս, թե քանի միավոր կա միավորների կարգում:

Տասնավորը ցույց է տալիս, թե քանի տասնյակ կա տասնյակների կարգում:

 Հարյուրավորը ցույց է տալիս, թե քանի հարյուրյակ կա հարյուրյակների կարգում:

Որպես օրինակ դիտարկենք 286, 530 թվերը:

 Նրանք երկուսն էլ ունեն երեք կարգ՝ հարյուրավորների, տասնավորների և միավորների:

Ներկայացնենք 286 թիվը. 

286 թիվը եռանիշ, զույգ թիվ է:
286 թվի միավորն է 6, տասնավորը` 8, հարյուրավորը` 2:
286 թիվը պարունակում է 286 միավոր:
286 թիվը պարունակում է 28 տասնյակ: 

286 թիվը պարունակում է 2 հարյուրյակ:
286 թվի միավորների կարգում կա 6 միավոր:
286 թվի տասնյակների կարգում կա 8 տասնյակ:
286 թվի հարյուրյակների կարգում կա 2 հարյուրյակ:

Առաջադրանքներ (դասարանում)

1)Կարդա և բնութագրիր տրված թվերից յուրաքանչյուրը։

46254, 45752, 725228

1․Ո՞րն է այդ թվի հարյուրավորը։ 2, 7, 2

2․Քանի՞ հազարյակ է պարունակում։ 46, 45, 725

3․Քանի՞ միավոր է պարունակում։ 46254, 45752, 725228

4․Քանի՞ հազարյակ կա հազարյակների կարգում 6,5,5

5․ Քանի՞ միավոր կա միավորների կարգում: 4, 2, 8

2) Կարդա թիվը՝ 48764, և պատասխանիր հարցերին։

1․Ի՞նչ է ցույց տալիս 6 թվանշանը տրված թվի գրության մեջ։ 6 տասնավոր

2․ Ի՞նչ ցույց կտա 6 թվանշանը, եթե տրված թվի առաջին թվանշանը ջնջենք։ 6 տասնավոր

3․Ի՞նչ ցույց կտա 6 թվանշանը, եթե տրված թվի վերջին թվանշանը ջնջենք։ 6 միավոր

3) Հաշվիր արտահայտության արժեքը։

 ա) 4324+2676              60· 7500

  420000-748             36900: 900

Լրացուցիչ առաջադրանքներ (տանը)

4)  Հաշվիր արտահայտության արժեքը։

   4371+5412  = 9783 440 · 40 =17600

   42987-3645= 39342     45500:50 = 910

5) Կազմիր արտահայտություն և գտիր․

  1․ 705և 45 թվերի գումարը 705+45=750

  2․ 705-ից 45-ով մեծ թիվը 705+ 45=750

  3․ 50 և 70 թվերի արտադրյալը 50*70=3500

Հիշի՛ր. Ի տարբերություն բազմապատկման, գումարման կամ հանման բաժանումը սկսում ենք առաջին թվից, այսինքն ձախից աջ:

Հիշենք, որ բաժանման գործողության յուրաքանչյուր թիվ ունի իր անվանումը:

     Բաժանելի   բաժանարար   քանորդ

 

                              65:5=13

• Այն թիվը, որը բաժանվում, է կոչվում է բաժանելի:

• Այն թիվը որի վրա է կատարվում բաժանումը, կոչվում է բաժանարար:

• Բաժանման արդյունքը (պատասխան) կոչվում է քանորդ:

Դիտարկենք հետևյալ օրինակը

72:3=24

7:3=2 մնացորդ 1

12:3=4

Սկսում ենք առաջին թվից, և որոշում ենք, թե 7-ի մեջ քանի 3 կա:

Գտնելով, որ 7-ի մեջ ունենք 2 հատ 3, ստանում ենք 6: Բայց չենք մոռանում, որ 6-ը 7-ից հանելով դեռ մեր մոտ մնում է 1 միավոր, որը 3-ի չի բաժանվում: Դրա համար անցնում ենք առաջ և վերցնում ենք նաև 2-ը, այսինքն 1-ի կողքը դնելով 2 թվանշանը և ստանալով 12 թիվը, կհաշվենք 12:3-ի արտահայտությունը և կստանանք 4:

Պատասխանում կստանանք 24:

72:6=12                      88:4=22                        99:33=3

45:3=15                      99:3=33                        88:22=4

84:7=12                      77:7=11                        66:33=2

84:6=14                      44:4=11                        33:11=3

56:4=14                      44:2=22                        77:11=7

95:5=19                      66:3=22                       99:99= 1

72:3=24                      66:6=11                        44:22=2

48:3=16                      55:5=11                        22:11=2

Հիշի՛ր.

1. Թիվը 1-ի բաժանելիս ստանում ենք նույն թիվը:
2. Թիվը նույն թվին բաժանելիս ստանում ենք 1:
3. Թիվը 0-ի բաժանելիս ստանում ենք 0:
4. Թիվը 10-ի, 100-ի, 1000-ի… բաժանելիս բաժանելիից կրճատում ենք բաժանարարի մեջ եղած 0-ները

Կատարի՛ր առաջադրանքը

1. (123-23):5=100:5=20
2. (257-77):6=180:6=30
3. (1596-1500):8=96:8=12
4. (3650-650):3=3000:3=1000
5. (9400-9200):10=200:10=20
6. (56700-1850):0=54850
7. (14500-13000):1=1500:1=1500
8. (6540-6500):40=40:40=1
9. (18000-8000):1000=10000:1000=10
10. (9500-500):100=9000:100=90

23276+1890=25160

16210221=16431

89500+18100=107600

2100+10100=31100

81241+2121=83362

96721+9912=16633

82100+216=82316

24131+16271=40402

15612+724=16336

36120+8800=44920

91100+3710=94810

24500+810=25301

10056+3644=12700

88201+5210=93411

18710+16320=15030

24537+15423=699660

11276+2130=13406

73141-1830=71311

36419-26100= 10319

42311-2200= 40111

26819-16001=10818

31527-507=31020

77319-1120=16199

18360-9360=9000

23721-13721=10000

24716-1820=22956

16221-8504=7717

Գրի՛ր 10 եռանիշ թվեր, որոնց տասնավորը 8 է- 

80 81 82 83 84 85 86 88 89

Գրի՛ր հինգ հնգանիշ թվեր, որոնց հարյուրավորը 0 է-7

10000 20000 30000 40000 50000

Գրի՛ր 5 քառանիշ թիվ, որոնց հարյուրավորը և միավորը 1 է-

10101 20101 30101 40101 50101 

Առաջադրանք 2  

Գրի՛ր թվանշաններով 

Երկու հարյուր ութսունվեց, հինգ հազար վեց հարյուր տասնմեկ, քսան հազար հարյուր քառասուներեք, վեց հարյուր, ութսունութ 286, 5611, 20143,600,88:

Առաջադրանք 3  

Դի՛ր համապատասխան գործողության նշանը, որպեսզի հավասարությունը ճիշտ ստանանք  

+, -, x, / 

6 x 5+9=39  

10 x 10 + 28= 128 

85 – 5+ 20= 100 

15 x 2 + 20= 50 

100 – 50 + 20= 30 

1500 -1000 + 25= 525 

1․ Քույրիկս ունի 5 տիկնիկ։ Ես ունեմ 3 անգամ շատ։ Քանի՞ տիկնիկ ունենք ես և քուրիկս մյասին։

Համառոտագրում

Քւյրիկը – 5 տիկնիկ

Ես 3 անգամ շատ

ընդամենը քանի՞ տիկնիկ

Լուծում։

3*5=15 տիկնիկ ես

15+5=20 տիկնիկ ընդամենը։

2. Այգում կա 24 նապաստակ 2, անգամ քիչ սկյուռ և 3 անգամ քնչ ոզնի։ Քանի՞ կենդանի կա այգում։

Համառոտագրում

նապաստակ 24

սկյուռ 2 անգամ քիչ

ոզնի 3 անգամ քիչ

Լուծում։

24։2=12 սկյուռ 24։3=8 ոզնի

24+12+8=44 կենդանի այգում։

3․ 1 -ին տուփում կա 40 թուղթ։ 2-րդ տուփում 50 թուղթ։ Իսկ 3-րդ տուփում այնքան տուղթ, որքան 1-ինում և 2-րդում միասին։ Քանի՞ թուղթ կա 3 տուփերում միասին։

Համառոտագրում

1-ին տուփում 40 թուղթ։

2-րդ տուփում 50 թուղթ

3-րդ տուփում 1-ին և 2-րդ միասին։

Լուծում։

40+50=90 թուղթ 3-րդ տուփում

40+50+90=180 թուղթ։

4․ Տատիկս ինձանից մեծ է 10 անգամ, իսկ քույրիկս փոքր է 3 տարով։ Քանի՞ տարեկան ենք ես և քույրիկս, եթե տատիկս 70 տարեկան է։

Համառոտագրում

տատիկ 70 տարեկան

ես10 անգամ քիչ

քույրիկ 3 տարով փոքր

Լուծում

70։10=7 տարեկան եմ ես

7-3=4 տարեկան է քույրիկս։

Խնդիրը լավ հասկանալու համար անհրաժեշտ է հստակ առանձնացնել խնդրի պայմանը և պահանջը։

Դա կոչվում է համառոտագրություն։ Փորձենք համառոտագրել խնդիրը։

Շուշանը ունի 20 կարմիր մատիտ, 10-ով պակաս կանաչ մատիտ։ Պահանջ քանի մատիտ ունի Շուշանը։

համագրոտագրություն

կարմիր մատիտ -20

կանաչ մատիտ – 10-ով պակաս

ընդամենը ՞ մատիտ

համառոտագրությությունից տեսնում ենք, որ խնդիրը լուծելու համար պետք է կատարենք 2 գործողություն։

Նախ կհաշվենք կանաչ մատիտների քանակը, ապա՝ ընդհանուր մատիտների քանակը։

Լուծում 20-10=10 կանաչ մատիտ։

Լուծում 10+20=30

ցանկացաց խնդրի մեջ պարտադիր նշվում են պայմանները և պահանջվոըմ է գտնել այս կամ այն բանը։ Խնդրի պայմանը այն տեղեկությունն է վորը երդվում է խնդրի մեջ

խնդրի պահանջ այն է ինչը պետք է գտնենք։ Խնդիր

1կգ խնձորը առժ է 450 դր։ Ալենը ունի 380 դր։ Քանի դրամ է անրաժեշտ Ալենին, վորպեսզի կարողանա գնել 1 կգ խնձոր։

Լուծում 450-380=70դր։

Մանդարինը առժ է 630 դր բայց Շուշանը ուներ 360 դր։ Լուծում 630-360=330 դր։

Համեմատում ենք հազարավոներով։
Հազարավորները գրվում են 4 նիշով։ 1. մեծ է այն թիվը որի հազարավորը մեծ է։ Օրինակ 1110 2110, 2. եթէ հազարավորները հավասարյեն ապա համեմատում ենք հարյուրավուրներ։ Մեծէ այն թ
իվը վորի հարյուրավորը մեծ է։ 3.
Եթէ հարյուավորները նույն պես հավասարյեն համեմատում ենք տանավորներ։ 4. Եթէ տասնավորները նույն պես հավասարյեն համեմատում ենք միավորները։ 5. Եթէ բոլոր թվանշաները իրար հավասար են ապա թվերը իրար հավասար են։
1005 1010, 1087 2000, 9000 8999,

Եռանկյան պարսգիծը հավասար է
նրա բոլոր կողմերի երկարության
գումարին։ Խնդիր 1
Եռանկյան կողմերնեն 18 սմ 24 սմ
30 սմ Լուծում P=18+24+30=72սմ
Քառակուսու P-պարագիծ
Քառակուսու բոլոր կողմերը հավասար է կողմի քառապատիկի։
Խնդիր 2
Քառակուսու կողմը հավասար է։ 23 սմ Գտիր քառակուսու պարսգիծը
P=23×4=92սմ